HEVİ LGBTİ+ Derneği, göçmen ve mülteci LGBTİ+ların sağlık hizmetlerine ve sağlık hakkına erişimleri, karşılaştıkları hak ihlalleri ve ayrımcılığa yönelik “Mülteci LGBTİ+lar Sağlık Hakkı ve Ayrımcılık Raporu”nu yayınladı.
Rapora göre, “Pandemi döneminde daha fazla yalnızlaştırılarak, güvencesiz hale getirilen göçmen ve mülteci LGBTİ+lar, bu dönemde özellikle sağlık hakkına erişim ve hakların kullanımı konusunda değişen mevzuatlarla birlikte yaşadıkları zorluklar katlanarak artmıştır.” Dernek, iki gün çevrimiçi gerçekleşen Mülteci LGBTİ+lar Sağlık Hakkı Programı’ndan yolla çıkarak hazırladığı raporda göçmen ve mülteci LGBTİ+ların aktardığı deneyimlere dayanıyor.
Rapor, Türkiye’nin farklı illerinden mülteci LGBTİ+ların deneyimlerinden yola çıkarak nitel gözlemler sunuyor, pandemi dönemine ait mülteci sağlığı ve hakları konusunda şikâyet mekanizmaları ve trans cinsiyet uyum süreci konularında sunumlara yer veriyor. Çalışmada mülteci transların cinsiyet uyum sürecinde ve sağlığa erişim sürecinde yaşadıkları hak ihlalleri saptanıyor.
Sağlık çalışanları LGBTİ+konularında eğitimli değil
Rapor, mülteci LGBTİ+ların sağlık hizmetlerine erişimde yaşadığı sorunları sıralıyor:
* Dil bariyeri ve çevirmen eksikliği
* Kurumsal bürokrasi, karmaşık sağlık sistemi ve hastane düzeni
* Hizmet alınan kurumlarda LGBTİ+ fobi, ayrımcılık ve ırkçılık, sağlık çalışanlarının LGBTİ+ konularında eğitimli olmamaları
* Acilde müdahale öncesi ücret isteme, tedaviye başlamama, tedaviyi geciktirme
* HIV ile yaşayan mültecilere karşı HIV fobi ve stigmatizasyon
* Kayıtsız hastaların birinci basamakta kabul edilmemesi
“Cinsiyet uyum sürecindeki göçmen ve mültecilerin hormon ilaçları genel sağlık sigortası kapsamına alınmalı”
Mültecilerin sağlığına yönelik yasal düzenlemeler hakkında bilgiler de veren rapor, önerilerde bulunuyor. Raporun önerilerinden bazıları:
* Sağlık hakkının en temel insan haklarından biri olduğu bilgisiyle göçmen ve mülteci LGBTİ+ların sağlık hakkına erişimine engel olan hükümler kaldırılmalıdır.
* Dil bariyerini ortadan kaldıracak düzenlemeler yapılmalıdır.
* Göçmen ve mülteci LGBTİ+ların sağlık hizmetlerine erişim sırasında mahremiyetini koruyacak uygulamalar geliştirilmelidir.
* Sağlık çalışanlarının tamamının LGBTİ+ fobi, ayrımcılık ve ırkçılığa karşı eğitilmesi için gerekli çalışmalar yürütülmelidir.
* 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 69. maddesinde ve Geçici Koruma Yönetmeliği’nin 20. maddesinde belirtilen “kamu sağlığını tehlikeye düşürebileceği değerlendirilen” durumlarda kişilerin sınır dışı edilebileceğine ilişkin hükümler kaldırılmalıdır.
* 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda 2019 yılında yapılan değişiklikle genel sağlık sigortası yönünden getirilen bir yıllık sınırlama kaldırılmalı, uluslararası koruma başvuru ve statü sahiplerinin sağlık hizmetlerine herhangi bir süre sınırı olmaksızın ücretsiz erişimi sağlanmalıdır.
* Uluslararası koruma başvurusunun reddedildiği durumlarda, bu karar kesinleşene kadar başvurucunun genel sağlık sigortasından yararlanması sağlanmalıdır.
* Uluslararası koruma başvuru ve statü sahibi LGBTİ+ların kronik hastalıklarının tedavisi, ülkeye gelmeden önce mevcut olup olmadığına bakılmaksızın ücretsiz olarak gerçekleştirilmelidir.
* Cinsiyet uyum sürecindeki göçmen ve mültecilerin hormon ilaçları genel sağlık sigortası kapsamına alınmalı; uyumlama ameliyatlarının tamamı ücretsiz olarak yapılmalıdır.
* HIV ile yaşayan mültecilerin ilaçlara düzenli olarak erişimi sağlanmalıdır.
