IPS İletişim Vakfı/bianet’in “Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Online Kütüphanesi ve Elkitabı” projesi kapsamında bianet kurdî editörleri Murat Bayram ve Ferid Demirel’in hazırladığı, Kürtçe-Türkçe Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Mini Sözlüğü yayınlandı.
Toplumsal cinsiyet odaklı haberlerde sıkça kullanılan kelimelerin yer aldığı sözlük bianet kurdî editörleri Murat Bayram ve Ferid Demirel tarafından belli aralıklarla güncellenerek sözlüğün kapsamı genişletilecek.
Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik yaparken kafamıza takılan ve bir çözüme kavuşturduğumuz kelimelerden oluşan sözlüğün önsözünde şu ifadelere yer verildi:
| Kişisel olarak hayatlarına dokunmadığımız insanları toplumun bize aktardığı “filtre” ile görüyoruz. Toplumsal cinsiyet hakkındaki algımız da birçok konu hakkındaki algımız gibi… İçinde yaşadığımız toplumun “algı mirasının” bir ürünü. Bu mirasın avantajlı grupları arasında isek, mesela heteroseksüel erkek isek, dezavantajlı grupların, kadınların ve LGBTİ’lerin haklarına karşı farkına varmadan körleşebiliyoruz.
bianet’in sorumluluğu tam olarak burada başlıyor: “Farkındalık yaratmak ve farklı bir iletişimin olduğunu gösterebilmek.” Ne dersek ya da ne yaparsak başkasının hakkını ihlal ederiz/etmeyiz sorusunu sormak… bianet Kurdî yayına başladığı Mayıs 2016’dan beri Kürtçe’ye “üzerine düşünülmüş metinler” kazandırmakta. Kendimize yüklediğimiz misyon gereği, Kürt dili imlâ ve gramerine uygun haberleri/makaleleri yayınlarken aynı zamanda hak haberciliğinin gereklerine göre cümle dizmek ve kelime bulmak zorundayız. Böylesi tecrübe ve çalışmaların ürünü olan ve haber/çeviri pratiğimizde bizzat kullanarak deneyimlediğimiz kelimelerin derlemesini yapıp, bu kelimeleri bir minisözlükte topluyoruz. “Kürtçe-Türkçe Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Mini Sözlüğü” adını verdiğimiz bu sözlüğümüz, toplumsal cinsiyet odaklı habercilik yaparken kafamıza takılan ve bir çözüme kavuşturduğumuz kelimelerden oluşuyor. Bu minisözlükle bu habercilik pratiğinin süzgecinden geçirilerek ortaya çıkan kelimeler, kavramlar, ifade biçimleri, Kürtçe’nin geleneksel kalıplarını zorlayacak, Kürtçe gazetecilik ve Kürtçe’nin günlük kullanım pratiğinde kendisine yer bulmaya çalışacak. Minisözlüğümüz dijital ortamda yayınlanacak. Sözlüğümüz Türkçe-Kürtçe ve Kürtçe- Türkçe şeklinde hazırlanıp tasarlandı. Yukarıda bahsettiğimiz bakış açısıyla ortaya çıkan veya bizim haberlerimizde, yazılarımızda kullanmayı tercih ettiğimiz Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik eksenli kavramların, her iki dildeki karşılıklarını bulacaksınız. Bu minisözlük, bianet’in şimdiye kadar yapmış olduğu cinsiyet odaklı habercilik pratiğinin de ürünlerinden biridir. Minisözlüğümüz dil’in ve bianet’in Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik, Çocuk Odaklı Habercilik, Barış Odaklı Habercilik ve diğer habercilik pratiklerinin bize sunmuş olduğu sınırlar çerçevesinde gelişmeye ve genişlemeye devam edecek. Sözlüğümüzde bulunmasını istediğiniz kelime varsa veya sizin de (bizim sıklıkla yaşadığımız gibi) kafanıza takılan bir ifade biçimi varsa lütfen bize yazın. |
