Toplumsal Cinsiyet Odaklı içerikler üreten web sayfalarına, basılı ve online dergilere, haber ajanslarına ve televizyonlarına kütüphanemizde yer vermeye devam ediyoruz. İlk konuğumuz Çatlak Zemin’di ardından Reçel Blog’dan Rümeysa Çamdereli ile söyleşmiştik. Sonra üniversiteli kadınların hazırladığı Feminerva’yı kütüphanemize konuk ettik. Şimdiki konuğumuz Karşı Radyo’da yayın yapan “Namakbul”.

İnternet üzerinden yayımlanan “Namakbul” isimli radyo programı, tarihe iz bırakan kadınların biyografilerini gündeme taşıyor.  Guatemala’da ordunun yaptığı katliamı belgelemek için tüm riskleri göze alan ve ölüm getireceğini bile bile geri adım atmayan Myrna Mack Chang ile Türkiye’de Barış Bildirisi’ne imza atan adli tıp uzmanı Prof. Dr. Şebnem Fincancı’nın mücadelelerinin benzer olduğunu düşünür müydünüz?

Şahika Hancı, Cansu Alara Aysu, Alev Tosun ve Ferda Sayın isimli dört feminist kadın bunu düşündü. Düşünmekle kalmayıp, “Namakbul” isimli radyo programında gündeme taşıdı.

İnternet üzerinden yayın yapan Karşı Radyo’da her iki haftada bir yayımlanan programda, erkeklerce kaleme alınan tarih yazımında başarılarına yer verilmeyen ancak tarihte iz bırakan kadınların biyografilerine yer veriliyor.

29 Şubat 2018’de ilk kez dinleyicisine merhaba diyen “Namakbul”un kadınları, şu ana kadar Myrna Mack Chang,İsadora Duncan, Rosa Parks, Nezihe Muhiddin, Zabel Yesayan gibi isimleri radyoya taşıdı.

“Dinleyicilerine hazırlayacakları playlist ile programa katkı yapabilirsiniz” diyen Namakbul’un kadınlarıyla konuştuk.

Siz nasıl bir araya geldiniz?

Biz, feminist eylem ve etkinliklerde karşılaşan dört kadın olarak sürekli, “Bir şeyler yapalım?” diyorduk. Dördümüzde radyo dinleyen insanlar olarak “Neden feminist bir radyo programı yapmıyoruz?” dedik ve ortaya bu program çıktı. Zira bulunduğumuz her mecrada feminist sözü kurmak önemli bizim için.

Neden radyo programı yapmak istediniz bu feminist sözü kurmak için?

Sosyal hayatımızda ve ne yazık ki tarihte uzun zamandır süren yanlış bir algı var: bütün “büyük” işleri başaranların erkekler olduğu, kadınlardan iyi müzisyen, sanatçı, bilim insanı çıkmadığı, çıkamayacağı. Hatta bu tarz tartışmalarda sıkça kullanılan argüman “kaç tane bilim kadını/ besteci kadın, … kadın sayabilirsiniz” olmuştur. Yüz yıllardır kadın ve erkeğin aynı fırsat eşitliğine sahip olmaması bir yana bu alanlarda büyük başarılara imza atan, mücadele eden kadınların görmezden geliniyor ya da unutturulmaya çalışılıyor olması aslında bu soruna dair ipucu veriyor. Neyse ki bu haksız algıyı kırma yönünde birçok farklı alanda çalışmalar yapılıyor. Biz de bu yönde çalışmak istedik ve radyoyu seçtik.

Radyo değişen teknolojiye rağmen hala gücünü koruyan bir iletişim aracı. İnternet üzerinden yayın yapılması da ulaşılabilirliği önemli ölçüde arttırıyor. Medya üzerindeki baskıyı kırmanın bir yolu gibi. Karşı radyo da bu anlamda iyi bir alan, dayanışmayla yürüyen bir internet radyosu. Bu büyülü ve gizemli havası da bize çekici geldi diyebiliriz.

“Kendimizi tanımlamak istedik”

Programın adı nasıl Namakbul oldu? 

Programın ismini düşünürken, bizi de tanımlayan bir kelime olsun istedik. Kadınların biyografilerini gündeme taşıyacaktık buna göre düşündük. Bir arkadaşımız “anti makbul” dedi. “Anti” bize sıcak gelmedi, biz daha varoluş üzerinden bir isim kurmak istedik. Sonuç olarak Namakbul dedik.

Neden? 

Erkek tarihin yok saymaya çalıştığı kadınları anlatmak istedik. Bu kadınlar kim diye baktığımızda, genelde makbul olmayan kadınlar çıktı karşımıza. Toplum tarafından makbul olmayan olarak görülen kadınlar. Erkeklerin yok saydığı önlerine taş koyduğu kadınlar. Bu kadınlar isyankar olarak nitelendiriliyor. Bugün de biz feministler, pek onaylanmıyoruz ve isyankar olarak kabul ediliyoruz.  Kendimizi tanımladık da diyebiliriz.

Program ne kadar zaman sürüyor?

Yaklaşık bir saat sürüyor. Mümkün olduğunca anlattığımız kadının döneminden kadınların şarkılarına yer vermeye çalışıyoruz. Dikkat ettiğimiz nokta bu. Ama burada da kadın müzisyenlerin, bestecilerin yok sayıldığını görüyoruz.

Ortak çalışmak zor olmuyor mu?

Zor olmuyor aksine birbirimizi çok geliştiriyoruz ve tamamlıyoruz, hepimiz başka noktalarından bakabiliyor. Bu kollektif çalışma ayrıca iyi geliyor bize. Anlattığımız kadınların hayatlarıyla da duygusal bağ kuruyoruz. Bugün de kadınların benzer sorunlarla mücadele ettiklerini görüyoruz.Geçmişi anlatıyor olsak da kadınların her alandaki mücadelesi güncel.

Son olarak eklemek istedikleriniz nelerdir?

Programımız iki haftada bir Perşembe günleri saat 19.00’da www.karşiradyo.com’da yayınlanıyor. Yayından sonraki hafta souncloud karşı radyo hesabına programın kaydı yükleniyor. Şu anda yaptığımız 5 programın kaydını souncloudtan dinleyebilirsiniz. Ayrıca 09.05.2019 saat 19:00’da yayınlanacak programımızda da Yaşar Nezihe Bükülmez’i konuştuk. Onu da yine karşı radyo üzerinden dinleyebilirsiniz.

Programları aşağıdaki linklerden dinleyebeilirsiniz

https://soundcloud.com/user-607856220/namakbul-zabelyesayan

https://soundcloud.com/user-607856220/namakbul-isadoraduncan

https://soundcloud.com/user-607856220/namakbul_nezihemuhiddin

https://soundcloud.com/user-607856220/namakbul-14mart2019

https://soundcloud.com/user-607856220/namakbul_28subat2019