Görsel:Pixabay
Ayrımcı test uygulaması “biyolojik kadınlığı” ölçmeyi amaçlıyor.
Dünya Atletizm Federasyonu, 13 Eylül’de Japonya’nın başkenti Tokyo’da başlayacak olan Dünya Şampiyonası öncesinde kadın kategorisinde yarışacak tüm sporculara “biyolojik cinsiyet testi” zorunluluğu getirdi.
1 Eylül’de yürürlüğe girecek yeni düzenlemeye göre, kadın kategorisinde yarışmak isteyen tüm sporculara Y kromozomunu “tespit etmeye” yönelik SRY (Sex-determining Region Y) gen testi uygulanacak.
Test, yanaktan alınan sürüntü örneği ya da kan yoluyla yapılacak.
Federasyon, Mart 2023’te trans kadınların kadın kategorilerinde yarışmasını tamamen yasaklamıştı.
1999 yılından beri ilk
Out Sports’un aktardığına göre, 1999 yılında Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin toplu cinsiyet testlerini sonlandırmasından bu yana bu alanda ilk kez böyle bir uygulama gündeme geliyor.
Yeni testlerin uygulanması, her ülkenin kendi atletizm federasyonu tarafından denetlenecek.
Dünya Atletizm Federasyonu Başkanı Sebastian Coe, söz konusu ayrımcı uygulama ile ilgili yaptığı açıklamada “Kadın sporunun bütünlüğünü korumayı ve teşvik etmeyi temel ilkemiz olarak görüyoruz. Üst seviye kadın kategorisinde yarışmak istiyorsanız biyolojik olarak kadın olmalısınız,” dedi.
AİHM’in Caster Semenya kararı
Son uygulama, hem trans kadınlara hem de “cinsel gelişim farklılıkları” (DSD) olan cis (cinsiyet kimliği ile doğumda atanan cinsiyeti aynı hizada olan) kadınlara yönelik ayrımcı politikaların derinleştiğine işaret ediyor.
Yeni düzenlemelerin DSD tanımı içindeki interseks ya da cis kadın sporcuları nasıl etkileyeceği henüz net değil.
Öte yandan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 11 Temmuz 2023’te Güney Afrikalı olimpiyat ve dünya şampiyonu Caster Semenya lehine karar vererek, “adil yargılanma hakkı” ile “özel yaşam hakkı”nın ihlal edildiğine hükmetti.
Semenya, DSD politikalarının şekillenmesinde kilit bir figür olarak, kadın sporculara yönelik tıbbi müdahale tartışmalarının merkezindeki isimlerden biri.
